Κρήνη της Δίρκης
Στις δυτικές υπώρειες του υψώματος πάνω στο οποίο είναι κτισμένη η Θήβα βρίσκεται η φημισμένη «Κρήνη της Δίρκης», η οποία συνδέεται με το μύθο της ίδρυσης της Θήβας από τον Κάδμο. Σύμφωνα λοιπόν με τη μυθολογική παράδοση, κάπου εκεί κοντά ο Κάδμος θυσίασε την αγελάδα που τον οδήγησε στη Θήβα και κατόπιν αναζήτησε νερό σε μια κοντινή πηγή για να τελέσει εναγισμούς. Την πηγή όμως αυτή φρουρούσε ένας δράκοντας, γιος του Άρη, τον οποίο ο Κάδμος σκότωσε και έσπειρε τα δόντια του, από τα οποία γεννήθηκαν οι Σπαρτοί. Πλάι στην πηγή υπήρχε μια σπηλιά, για την οποία οι μύθοι έλεγαν πως ήταν η κατοικία του δράκοντα.
Η πηγή που φύλασσε ο δράκοντας μετονομάστηκε αργότερα σε «Κρήνη της Δίρκης», από ένα άλλο μυθολογικό επεισόδιο που συνδέθηκε με αυτή. Πρόκειται για το φόνο της Δίρκης, συζύγου του βασιλιά της Θήβας Λύκου, η οποία βασάνιζε τη μητέρα του Ζήθου και του Αμφίονα Αντιόπη, την οποία είχε κρατούμενη στο παλάτι. Κατά τους μύθους, μετά το βασανιστικό θάνατο της Δίρκης από τον Ζήθο και τον Αμφίονα, τα δύο αδέλφια πέταξαν το πτώμα της στην πηγή αυτή που από τότε πήρε το όνομά της.
Σύμφωνα με τις περιγραφές του Παυσανία, κάπου εκεί κοντά υπήρχε και ιερό της Αθηνάς Όγκας, από το οποίο έφεραν την ονομασία τους οι Ογκαίαι πύλες του τείχους της Θήβας που βρίσκονταν στην περιοχή αυτή, ενώ οι αρχαίοι Θηβαίοι έδειχναν και το σημείο που ο Μενοικέας, ο γιός του Κρέοντα, έπεσε από τα τείχη θυσιάζοντας τον εαυτό του για να σωθεί η Θήβα, σύμφωνα με προφητεία του μάντη Τειρεσία κατά την πρώτη εκστρατεία των επτά Αργείων ηρώων εναντίον της Θήβας.