Φραγκοκρατία

Περίοδος Φραγκοκρατίας (1204-1453)

Με την άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1204 από το στρατό της Τέταρτης Σταυροφορίας, η βυζαντινή αυτοκρατορία καταλύεται και τα εδάφη της κατακερματίζονται. Στην επικράτειά της ιδρύονται πλήθος κρατιδίων, λατινικών με πιο σημαντικά την αυτοκρατορία της Κωνσταντινούπολης, το δουκάτο των Αθηνών και το Πριγκιπάτο της Αχαΐας, αλλά και ελληνικών, το Δεσποτάτο της Ηπείρου και τις αυτοκρατορίες της Νίκαιας και της Τραπεζούντας. Στις τελευταίες διαμορφώθηκαν οι προϋποθέσεις για την ανακατάληψη της πρωτεύουσας στα 1261 από τον Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγο. Εξίσου σημαντικές είναι η παρουσία των Βενετών στον Αιγαιακό χώρο με κτήσεις στην Εύβοια, την Κρήτη και τα νησιά. 

Στις λατινοκρατούμενες περιοχές εγκαθίστανται τώρα άρχοντες, αξιωματούχοι, στρατιωτικοί από τη Δύση προκειμένου να εξασφαλίσουν τις κτήσεις τους. Για το σκοπό αυτό πραγματοποιούν εκτεταμένα οχυρωματικά έργα, ενώ παράλληλα κτίζουν μεγαλόπρεπα δημόσια οικοδομήματα και ιδρύουν εκλησίες και μονές για τις ανάγκες των καθολικών πληθυσμών και των δυτικών μοναστικών ταγμάτων.

Η μακρόχρονη συνύπαρξη των δύο πολιτισμικών παραδόσεων, βυζαντινών και δυτικών, οδηγεί σε μία καλλιτεχνική όσμωση, εμφανή κυρίως στην αρχιτεκτονική και στη μνημειακή ζωγραφική της εποχής. 

Η Βοιωτία με τις γειτονικές Αττική και Μεγαρίδα ανήκει από το 1204 στο Δουκάτο των Αθηνών, με έδρα αρχικά την Αθήνα και από το 1210 περίπου τη Θήβα.

Τα επόμενα χρόνια θα είναι ταραχώδη με συνεχείς εναλλαγές στους επικυρίαρχους, Φραγκους (1204-1311), Καταλανούς (1311-1379), Ναβαρραίους (1379-περ. 1388) και Φλωρεντινούς (περ. 1388-1460). Η δομή του δουκάτου είναι φεουδαλική σύμφωνα με τις εισηγμένες από τη Δύση πρακτικές, με ισχυρή στρατιωτική οργάνωση όπως μαρτυρούν τα κάστρα και οι αμυντικοί πύργοι σε όλη τη βοιωτική ύπαιθρο.

Στην αγροτική και βιοτεχνική παραγωγή εξέχουσα θέση εξακολουθεί να έχει η μεταξουργία, τα πολύτιμα προϊόντα της οποίας είναι περιζήτητα στη Δύση. Η λειτουργία νομισματοκοπείου στη Θήβα φανερώνει τη διαχρονική της αξία ως πολιτικό, οικονομικό και εμπορικό κέντρο της εποχής, όπου ιδρύονται σημαντικά κοσμικά και εκκλησιαστικά κτήρια των δυτικών ηγεμόνων. Παράλληλα, ο ντόπιος ορθόδοξος πληθυσμός εξακουλουθεί να ασκεί τη θρησκευτική του πίστη κτίζοντας μικρούς κατά κύριο λόγο ναούς με γλυπτό και ζωγραφικό διάκοσμο.