ΜΟΥΣΕΙΟ ΘΗΒΑΣ

Αρχαιολογικός Χώρος Μυκηναϊκού Ανακτόρου Θήβας “Καδμείο”

Το Μυκηναϊκό Ανάκτορο ή Καδμείον χρονολογείται στο 13ο αιώνα π.Χ. και βρίσκεται περίπου στο κέντρο της ακρόπολης. Το ανάκτορο ήταν διακοσμημένο με τοιχογραφίες και έχουν βρεθεί πήλινες πινακίδες Γραμμικής Β’ γραφής και αμφορείς. Το ανάκτορο καταστράφηκε από πυρκαγιά περίπου το 1200 π.Χ.


«Καδμείο»

Στο κέντρο της Καδμείας ακρόπολης της Θήβας, στην καρδιά της σύγχρονης πόλης, βρίσκονται τα ερείπια ενός λαμπρού, κατά την εποχή του, κτηρίου. Είναι το λεγόμενο «Καδμείο», ένα μεγάλο ανεξάρτητο οικοδόμημα με πολλά δωμάτια και διαδρόμους, προορισμένο για εργαστηριακή και αποθηκευτική λειτουργία. Σε αυτό στεγάζονταν ορισμένα από τα σημαντικότερα εργαστήρια μικροτεχνίας του μυκηναϊκού ανακτόρου της πόλης, όπου κατασκευάζονταν αντικείμενα και κοσμήματα από λαζουρίτη, αχάτη, ορεία κρύσταλλο και χρυσό, υλικά που έρχονταν στη Θήβα έως και από την περιοχή του μακρινού Αφγανιστάν. Στο ίδιο κτήριο αποθηκεύονταν και διάφορα άλλα υλικά και, ανάμεσά τους, οι μεγάλοι ψευδόστομοι αμφορείς που έφταναν στη Θήβα γεμάτοι με λάδι από την Κρήτη.


«Δωμάτιο του Θησαυρού»

Το «Δωμάτιο του Θησαυρού» ή «Θησαυροφυλάκιο του ανακτόρου» αποτελεί τη βορειοανατολική γωνία του κεντρικού συγκροτήματος του μυκηναϊκού ανακτόρου της Θήβας, το οποίο εκτείνεται κάτω από την κεντρική πλατεία της πόλης. Οι ανασκαφές έχουν αποκαλύψει τον βόρειο και τον ανατολικό τοίχο του δωματίου, οι οποίοι είναι κτισμένοι με μεγάλους ογκόλιθους μέχρι του ύψους των 2,20 μ. Από το ύψος αυτό ξεκινούσε ο όροφος του κτηρίου, ο οποίος ήταν κτισμένος με πλίνθους. Η ονομασία του χώρου οφείλεται στο ότι σε αυτό φυλάσσονταν πολύτιμα αντικείμενα και κοσμήματα από χρυσό, λαζουρίτη, αχάτη και ελεφαντόδοντο, καθώς και ένας μοναδικός θησαυρός από εισηγμένους σφραγιδοκυλίνδρους ασσυριακής, χεττιτικής, χουριτικής και κυπριακής προέλευσης. Ένας παχύς τοίχος χωρίζει το «Θησαυροφυλάκιο» από το «Δωμάτιο των Πίθων», το οποίο βρίσκεται κάτω από τη σημερινή οδό Αντιγόνης και έλαβε την ονομασία του από τα μεγάλα πήλινα πιθάρια που βρέθηκαν σε αυτό. Οι πινακίδες και τα σφραγίσματα με Γραμμική Β γραφή που βρέθηκαν στους δύο χώρους δείχνουν ότι σε αυτούς λειτουργούσε ένα σημαντικό τμήμα της διοίκησης του μυκηναϊκού ανακτόρου της Θήβας.

Παραρτήματα του μυκηναϊκού ανακτόρου

«Οπλοθήκη»

Αρκετές από τις σημαντικότερες λειτουργίες του μυκηναϊκού ανακτόρου της Θήβας στεγάζονταν στο οικοδομικό συγκρότημα της «Οπλοθήκης», που βρισκόταν στο ανατολικό τμήμα της ακρόπολης και αποτελούσε παράρτημα του κεντρικού συγκροτήματος του ανακτόρου. (σύγχρονη οδός Πελοπίδου) Από το πολύπλοκο σύστημα θεμελίων τοίχων που έχουν ανασκαφεί στη θέση, προκύπτει ότι το συγκρότημα διέθετε τουλάχιστον μία μεγάλη ορθογώνια αίθουσα, καθώς και μικρότερα δωμάτια ανάμεσα σε ένα πλέγμα στενών διαδρόμων. Τα δωμάτια του συγκροτήματος λειτουργούσαν ως αποθήκες οπλισμού, ιπποσκευής και χάλκινων εργαλείων και σκευών, χώροι φύλαξης ελεφαντουργημάτων, ζυγίσματος διαφόρων πρώτων υλών, αλλά και τήρησης αρχείων σε πήλινες πινακίδες για διάφορες οικονομικές δραστηριότητες του ανακτόρου.

 

Εργαστήριο επεξεργασίας μαλλιού - τμήμα του αρχείου

Το εργαστήριο επεξεργασίας μαλλιού αποτελείται από ένα σύνολο τριών δωματίων που αποκαλύφθηκαν στο κέντρο της σημερινής Θήβας και αποτελούσαν ίσως τμήμα της δυτικής πλευράς του μυκηναϊκού ανακτορικού της συγκροτήματος.

Από το βόρειο δωμάτιο ανασκάφηκε μόνο ένα μικρό τμήμα, χωρίς να αποδώσει αξιόλογα ευρήματα. Αντίθετα, στο κεντρικό βρέθηκε πλήθος αποθηκευτικών αγγείων, καθώς και πήλινος λουτήρας, τοποθετημένος μπροστά στον πλινθότοιχο που το χώριζε από το νότιο δωμάτιο. Αυτό αποκαλύφθηκε εν μέρει, καθώς το υπόλοιπο συνεχίζει και κάτω από τις αδιατάρακτες επιχώσεις των γύρω δρόμων. Τα ευρήματα που απέδωσε περιλαμβάνουν άφθονη κεραμική, πολλά θραύσματα μεγάλων ψευδόστομων αμφορέων, σπαράγματα τοιχογραφιών και αρκετά ακέραια αγγεία. Το σημαντικότερο όμως εύρημα είναι δεκαέξι πινακίδες Γραμμικής Β (Of series), οι οποίες ήλθαν στο φως στο ανατολικό του τμήμα και οι οποίες, όπως πιστεύεται, είχαν πέσει από κάπου ψηλότερα. Με βάση τα στοιχεία των πινακίδων που βρέθηκαν στο εσωτερικό του δωματίου, καθώς και κάποιες κατασκευές που εντοπίστηκαν στο δάπεδό του, πιστεύεται ότι σε αυτό γινόταν αποθήκευση και πλύσιμο μαλλιού, πιθανή επεξεργασία του με αρωματικά έλαια και γνέσιμό του, καθώς επίσης και καταγραφή της αποστολής του σε διαφόρους προορισμούς και αποδέκτες εντός και εκτός Θήβας.

Ενδιαιτήματα του ανακτόρου επί της οδού Ευρυδίκης 3 (οικ. Στ. Θεοδώρου)

Τα δεδομένα από την παλαιότερη και την πρόσφατη ανασκαφική έρευνα στην κορυφή της Καδμείας δείχνουν ότι στην περιοχή αυτή υπήρχε κατά τον 13ο αι. π.Χ. μια αρκετά πυκνοδομημένη και πολυτελής συνοικία της μυκηναϊκής Θήβας. Σε κάθε περίπτωση, η θέση του πρόσφατα αποκαλυφθέντος κτηρίου στο ψηλότερο σημείο της τειχισμένης ακρόπολης, η διαμόρφωση των χώρων του, οι διαστάσεις και ο τύπος των αρχιτεκτονικών του λειψάνων, ο τοιχογραφικός του διάκοσμος, καθώς και τα σπάνια ευρήματά του μαρτυρούν, παρά την εξαιρετικά αποσπασματική του διατήρηση στον περιορισμένο χώρο της ανασκαφής, την ιδιαίτερα σημαντική λειτουργία του στο πλαίσιο της κεντρικής ανακτορικής διοίκησης της περιόδου αυτής στην Καδμεία.

Χώρος παραλαβής και καταγραφής αγαθών και  κυκλώπειες οχυρώσεις (οικ. Χριστοδούλου, Λιάγκα, Σταμάτη)
Τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα ενός ακόμα σημαντικού ανακτορικού οικοδομήματος της μυκηναϊκής Θήβας έχουν ανασκαφεί στην ανατολική πλευρά της Καδμείας, ακριβώς μέσα από τμήμα του μυκηναϊκού τείχους που έχει βρεθεί στο σημείο αυτό. Ένα σύμπλεγμα τοίχων δείχνουν την ύπαρξη διαφόρων διαμερισμάτων και δωματίων, η λειτουργία των οποίων είναι, ωστόσο, άγνωστη.

Βορείως του συγκροτήματος ανασκάφηκαν τέσσερα ορθογώνια δωμάτια που χωρίζονταν με μεσοτοιχίες και επικοινωνούσαν με θυραία ανοίγματα μεταξύ τους αλλά και με δρόμο που περνούσε μπροστά από τη νότια [16] πλευρά τους. Τα δωμάτια αυτά ανήκαν σε ανεξάρτητο κτήριο που χωριζόταν από το υπόλοιπο συγκρότημα με τον προαναφερθέντα δρόμο και αποτελούσε πιθανώς σημείο ελέγχου των διαφόρων εμπορευμάτων που εισέρχονταν στην ακρόπολη της Θήβας, καθώς στο σημείο αυτό πρέπει να τοποθετηθεί μια από τις πύλες-προσβάσεις στην ακρόπολη.

Στο κτήριο βρέθηκε πλήθος κεραμεικής με κύλικες, κύπελλα, σκύφους, στάμνους, πιθαμφορίσκους, ψευδόστομους αμφορείς, καθώς και διάφορα μικρά ευρήματα. Από το δυτικότερο των δωματίων του προέρχονται 60 πήλινα σφραγίσματα, οι επιγραφές των οποίων καταγράφουν την αποστολή από την νότια Εύβοια στη Θήβα διαφόρων ζώων (αιγοπροβάτων, βοοειδών και χοίρων), το κρέας των οποίων επρόκειτο να χρησιμοποιηθεί σε κάποιο μεγάλο τελετουργικό συμπόσιο που θα λάμβανε χώρα στο εσωτερικό της ακρόπολης. Μέσα στο ίδιο δωμάτιο βρέθηκε και ένα σπάνιο λίθινο ωοειδές αγγείο.